Nadmierne przeregulowanie bankowości spółdzielczej, jak również złe zarządzanie nadzorem nad SKOK-ami, może skutkować wzrostem działalności parabankowej – komentował w kwietniu br. Stanisław Kluza, były przewodniczący KNF
Powołaniem spółdzielczości finansowej zawsze była walka z lichwą i wykluczeniem finansowym
Rozwijająca się od II połowy XIX wieku spółdzielczość finansowa wymierzona była w nieuczciwe pożyczki lichwiarzy. Dzisiaj tę misję kontynuują m.in. unie kredytowe, które w Polsce znane są jako SKOK-i. Stanowią alternatywę dla instytucji bankowych i parabankowych. Strukturą zrzeszającą unie kredytowe jest Światowa Rada Unii Kredytowych (WOCCU). Od lipca br. na czele tej instytucji stoi Polak -Grzegorz Bierecki, senator RP, przewodniczący Rady Nadzorczej Krajowej SKOK, założyciel spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w Polsce.
UOKiK ma zastrzeżenia do parabanków
Pod koniec czerwca Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów opublikował raport, w którym zanalizowano działanie parabanków. Jak z niego wynika, wszystkie z 30 skontrolowanych instytucji od strony kosztowej stosowały w umowach z klientami zapisy wzbudzające zastrzeżenia. Urząd podkreślił, że dodatkowe opłaty do oferowanych pożyczek często są bardzo wysokie. Według UOKiK 12 skontrolowanych parabanków pobiera opłaty za odbiór rat w domu klienta, które ustalane są jako procent od kwoty pożyczki i nie odpowiadają kosztom podjętych czynności. Urząd zakwestionował również opłaty np. za podanie nieprawdziwych danych. Zdaniem prezes UOKiK firmy te co prawda mają możliwość nałożenia takich sankcji, jednak nie mogą być one ustalone na dowolnym poziomie i nie powinny być źródłem dodatkowego zysku. Urząd wyraził zaniepokojenie, iż parabanki stosują nieprawdziwe informacje o wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO). To wskaźnik, dzięki któremu konsument może porównać całkowite koszty kredytów oferowanych przez różne instytucje finansowe. Niektóre firmy nie uwzględniały w obliczeniach RRSO na przykład kosztów obsługi kredytu w domu.
– To są firmy, które powinny mieć wyeliminowany dostęp do rynku, ponieważ przekraczają wszelkie standardy z kodeksu etycznego i biznesowego. Nie podlegają żadnemu nadzorowi. Zupełnie nie mają żadnych ograniczeń, bo działają na bazie ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej- mówi prof. Grażyna Ancyparowicz, ekonomistka, wykładowca w Szkole Głównej Handlowej. -Parabanki oferują bardzo wysoko oprocentowane kredyty. Horroru dopełniają formy windykacji tych należności. Było wiele przypadków nagłaśnianych w prasie, iż ludzie tracili na rzecz tych instytucji mieszkania. Gdzie wobec tego jest polskie prawo? Bo jeżeli jest umowa zawarta w złej wierze, gdzie jedna ze stron jest po prostu oszustem… – dodaje.
Eksperci zaniepokojeni
Senator Grzegorz Bierecki, który aktywnie uczestniczył w przygotowywaniu ustawy antylichwiarkiej, i senator Henryk Cioch w piśmie do ministra finansów wyrazili swoje obawy wobec złych praktyk parabanków. Zaakcentowali, że instytucje te osiągają bardzo wysokie przychody, a klienci ponoszą koszty wysokich, nieuczciwych opłat. Z ich wyliczeń wynika, że za pożyczkę zaciągniętą w parabanku w wysokości 500 zL, wziętą na trzydzieści dni, trzeba zapłacić aż 180 zł, RRSO wynosi więc około 3600 proc.
Jak zauważają eksperci .w raporcie UOKiK, banki i SKOK-i stawiane są – wspólnie – w opozycji do działających na granicy prawa parabanków. Jednak nie wspomniano o istotnym fakcie, że krótkoterminowe pożyczki to domena działalności SKOK-ów, które właśnie w ten sposób walczą z wykluczeniem finansowym. Stanisław Kluza – były przewodniczący KNF – twierdzi, że „rozwój czynności parabankowych jest odpowiedzią na zwiększanie obciążeń regulacyjnych w stosunku do tych podmiotów, które były na styku z małym, drobnym klientem detalicznym, a także w regionach biedniejszych, gdzie np. duże uniwersalne banki były mniej aktywne”.
– Uważam, że nadmierne przeregulowanie bankowości spółdzielczej, jak również złe zarządzanie nadzorem nad SKOK-ami, może skutkować wzrostem działalności parabankowej – komentował w kwietniu br. Stanisław Kluza.
Fakt, 27 lipca 2013 r.
