Historia spółdzielczości finansowej
Organizacje podobne do SKOK-ów, służące samoobronie przed lichwą i stosujące zasadę samopomocy finansowej, istniały już w średniowieczu. Nosiły nazwy gildii kupieckich, maszoperii rybackich, banków pobożnych czy kas wdowich. Później nazywały się fundacjami taniego kredytu bądź towarzystwami wzajemnego ratowania się w nieszczęściach.
Pionierem nowoczesnych spółdzielni finansowych był Friedrich Wilhelm Raiffeisen, zakładający na terenie Niemiec w połowie XIX wieku instytucje finansowe, które kierowały się w działaniu ideą samopomocy, samozarządzania i demokracji ekonomicznej. Na wzór kas Raiffeisena w Wielkopolsce powstawały banki ludowe tworzone przez księdza Wawrzyniaka, na Podolu kasy włościańskie zakładane przez błogosławioną Marcelinę Darowską, a w Galicji kasy Stefczyka, nazwane tak od nazwiska Franciszka Stefczyka, nauczyciela i działacza społecznego. Franciszek Stefczyk jest dziś patronem ruchu SKOK a największa Kasa w Polsce nosi jego imię.
Do 3500 kas Stefczyka w okresie międzywojennym należało półtora miliona ludzi. Odegrały one ogromną rolę w budowie w odrodzonej Polsce sektora usług i drobnej przedsiębiorczości. Druga wojna światowa przerwała ich rozwój.
Odbudowa kas kredytowych stała się możliwa po przemianach 1989 roku. Zajęła się tym Fundacja na rzecz Polskich Związków Kredytowych, działająca do 2010 roku.
Historia Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo- Kredytowych znajduje się:
https://www.skok.pl/nasza-historia/
Franciszek Stefczyk (1861 – 1924) – absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr filozofii i nauk historycznych. Od 1884 r. nauczyciel w szkole rolniczej w podkrakowskim Czernichowie, zakłada tam pierwszą Kasę Oszczędności i Pożyczek. Jego działalność koncentruje się na rozpowszechnianiu wiejskich kas spółdzielczych na terenie Galicji oraz organizowaniu kursów dla pracowników powstających spółdzielni, tworzy podstawy prawne i organizacyjne spółdzielni rolniczo – handlowych. Od 1898 kieruje we Lwowie Biurem Patronatu dla Spółek Oszczędności i Pożyczek, przy którym powołuje Biuro Bankowe do obsługi kas wiejskich. W 1909 z jego inicjatywy powstaje Galicyjski Związek Mleczarski, w 1917 tworzy Spółdzielczy Instytut Naukowy. Pełni funkcję dyrektora naczelnego i prezesa Rady Nadzorczej Państwowego Banku Rolnego. W 1920 r z nominacji rządu wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych organizować subskrypcję pożyczki narodowej wśród tamtejszej Polonii. Po powrocie do Polski zakłada Zjednoczenie Związków Rolniczych Rzeczpospolitej Polskiej Autor 128 prac związanych z ruchem spółdzielczym, w tym 13 podręczników i 12 prac naukowo – badawczych.
Światowa Rada Związków Kredytowych (WOCCU) jednogłośnie wybrała Polaka, prezesa Kasy Krajowej Rafała Matusiaka na stanowisko przewodniczącego Rady Dyrektorów. To wielkie, osobiste wyróżnienie Rafała Matusiaka i wyraz uznania światowej społeczności (WOCCU skupia unie z ponad stu państw, które obsługują 270 milionów ludzi) dla osiągnięć polskich Kas.
Do Gdańska przyjeżdżają przedstawiciele spółdzielczości finansowej z całego świata, honorując 20 lat działania polskich kas. SKOK-i zostają objęte państwowym nadzorem, sprawowanym przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Sejm RP, przyjmuje nową, kontrowersyjną Ustawę o SKOK. Prezydent Lech Kaczyński zgłasza swoje zastrzeżenia dotyczące ustawy Trybunałowi Konstytucyjnemu, wskazując na pomijanie w niej spółdzielczego charakteru kas. Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SKOK wprowadza pierwszy w Polsce inwestycyjny fundusz etyczny SKOK SFIO Etyczny 1.
Wchodzi w życie Ustawa o SKOK. Powstaje pierwsza kasa poza zakładem pracy.
Kasa Krajowa przystępuje do Międzynarodowego Związku Spółdzielczego. Sejm RP przyjmuje pierwszą Ustawę o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.
Uroczyste otwarcie pierwszej w Polsce Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej odbywa się w Zespole Elektrociepłowni „Gdańsk II”. Przedstawiciele 9 pierwszych Kas i Fundacji podpisują list intencyjny w sprawie utworzenia Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej.
Oficjalna rejestracja Fundacji na rzecz Polskich Związków Kredytowych. W jej Radzie Nadzorczej zasiada m.in. Lech Kaczyński, wiceprzewodniczący NSZZ „Solidarność”.
Delegacja Komisji Krajowej „Solidarności” z udziałem Grzegorza Biereckiego w USA odwiedza, na zaproszenie Betty Kernaghan, Unię Kredytową w Kansas City. W tym samym roku eksperci ze Światowej Rady Związków Kredytowych w trakcie wizyty w Polsce rozmawiają o odbudowie spółdzielczości finansowej w kraju z przedstawicielami polskiego rządu, parlamentu, NSZZ „Solidarność” i Kościoła.
